Bệnh cúm là gì?
Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan rất nhanh qua đường hô hấp do virus cúm (Influenza virus) thuộc nhóm Orthomyxoviridae và được chia thành 3 tuýp A, B, C và D. Với triệu chứng lâm sàng dễ nhầm lẫn, bệnh có thể tiến triển nặng ở trẻ nhỏ, dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp, viêm cơ tim,… Một người mắc cúm có thể lây lan cho cả gia đình, trường học, công sở và cả cộng đồng, có thể bùng phát thành dịch, thậm chí là đại dịch. Lịch sử đã ghi nhận nhiều đại dịch cúm cướp đi mạng sống của hàng triệu người trên thế giới. Một số đại dịch cúm đã được ghi nhận như:- Đại dịch 1889 – 1890: virus cúm gây dịch ở hầu hết các nước trên thế giới. Không thống kê cụ thể được số người mắc bệnh và tử vong.
- Đại dịch 1918 – 1919: đại dịch khởi phát từ Tây Ban Nha và lây ra nhiều nước, khiến 500 triệu người mắc và 20 triệu người tử vong (1).
- Đại dịch 1957 – 1959 (cúm Châu Á): đại dịch lây lan từ Châu Á sang các lục địa khác khiến 40% nhân loại mắc bệnh. Tại Việt Nam, năm 1957 thống kê được gần 1 triệu người bệnh và năm 1959 gần 2 triệu người mắc cúm ở miền Bắc (2).
- Đại dịch 1968 – 1970 (cúm Hồng Kông): đại dịch từ Hồng Kông lan ra khắp các lục địa. Tại Việt Nam, trong vòng 3 – 4 tuần đầu năm 1970 cúm lan ra khắp các tỉnh miền Bắc với số bệnh nhân thống kê được là 1,6 triệu. Từ đó đến nay cứ khoảng vài năm thì cúm lại bùng phát lên thành dịch lớn (3).
Trẻ sơ sinh bị cúm
Trẻ sơ sinh bị cúm thì phải làm sao? Trẻ nên uống thuốc gì để khỏi cúm? Cách điều trị cúm ở trẻ sơ sinh?… là thắc mắc rất thường gặp ở các phụ huynh. Khi mắc cúm, trẻ cần được đưa đến bác sĩ Nhi khoa để được thăm khám và có hướng dẫn điều trị đúng, hiệu quả. Trong trường hợp bác sĩ chẩn đoán mắc cúm, trẻ sẽ được cho dùng một số thuốc kháng virus như oseltamivir (Tamiflu) hay zanamivir (Relenza) có tác dụng ngăn chặn virus lây lan rộng trong cơ thể. Mẹ cần nhớ rằng, tuyệt đối không tự ý cho trẻ uống thuốc trị cúm hoặc kháng sinh nếu chưa có chỉ định của bác sĩ. Ngoài cách dùng thuốc để điều trị cúm ở trẻ sơ sinh, Bố Mẹ có thể áp dụng các biện pháp điều trị tại nhà đơn giản, hiệu quả như:- Cho bé nghỉ ngơi nhiều để nhanh lấy lại sức.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm nhằm hỗ trợ bôi trơn đường thở, từ đó giảm dịch nhờn do không khí quá khô để giúp trẻ dễ thở.
- Cho trẻ tắm nước ấm, nước ấm sẽ giúp hạ nhiệt độ cơ thể nếu con bị sốt khi mắc cúm.
- Cho trẻ bú mẹ thường xuyên bởi sữa mẹ sẽ cung cấp những kháng thể mà bé cần.
- Nhỏ nước muối thường xuyên để làm lỏng chất dịch nhầy, giúp trẻ cảm thấy dễ thở hơn.
- Cung cấp thêm vitamin D bằng cách phơi nắng đúng cách rất có ích trong việc tăng cường sức đề kháng, để giúp trẻ sơ sinh bị cúm nhanh khỏi bệnh.
- Giảm đau, hạ sốt cho trẻ bằng acetaminophen hoặc ibuprofen dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Tuyệt đối không sử dụng aspirin cho trẻ vì có thể gây ra Hội chứng Reye ở trẻ.
- Cho trẻ mặc quần áo theo từng lớp để dễ dàng điều chỉnh khi trẻ nóng lạnh thất thường.
- Người chăm sóc trẻ cần rửa tay sạch sẽ trước, trong và sau khi thay tã, vệ sinh cho trẻ.
- Hạn chế cho người nhà tiếp xúc để tránh lây nhiễm bệnh.
Khi bé bị cúm, mẹ cần cho bé bú thường xuyên bởi sữa mẹ sẽ cung cấp những kháng thể mà bé cần
Phòng ngừa cúm cho trẻ sơ sinh
Theo các chuyên gia, chủ động phòng cúm từ sớm cho trẻ sơ sinh từ 6 tháng tuổi có thể giúp tránh khỏi các rủi ro do cúm gây ra, tránh được những biến chứng nguy hiểm đồng thời bảo vệ trẻ trước Covid-19 với khả năng “miễn dịch chéo” có được tử vắc xin cúm. Phụ nữ mang thai cần tiêm ngừa cúm đầy đủ trước và trong thai kỳ để bảo vệ an toàn cho cả mẹ và bé, đồng thời duy trì được miễn dịch cho con ngay sau khi sinh, khi trẻ chưa đến tuổi tiêm phòng vắc xin. Ngoài ra những người trong gia đình cần duy trì tiêm vắc xin cúm và nhắc lại hằng năm để tạo “tổ kén” bảo vệ chính bản thân mình và trẻ nhỏ.… Dưới đây là cách phòng cúm hiệu quả cho trẻ sơ sinh được các chuyên gia y tế khuyến cáo:- Tất cả phụ nữ mang thai đều cần tiêm chủng cúm đầy đủ để bảo vệ trẻ toàn diện khỏi bệnh cúm trong những tháng đầu đời. Nếu mẹ đã tiêm ngừa, kháng thể phòng cúm sẽ được truyền đến bé qua nhau thai và sữa mẹ, bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời. Ngoài ra, người trông trẻ hoặc chăm sóc cho trẻ dưới 5 tuổi cũng cần được tiêm chủng ngừa.
- Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên cần chủng ngừa đầy đủ 2 mũi vắc xin cúm để tạo “lá chắn” phòng bệnh hữu hiệu. Hiện nay, cả 4 chủng cúm phổ biến nhất hiện nay là 2 chủng cúm A/H3N2, A/H1N1 và 2 chủng cúm B/Yamagata, B/Victoria hiện đã có vắc xin phòng ngừa.
- Giữ khoảng cách với người bệnh. Cần lưu ý phòng tránh lây nhiễm chéo tại các cơ sở khám và chữa bệnh. Người nhà, trẻ nhỏ cần đeo khẩu trang y tế và giữ khoảng cách nếu phải tiếp xúc với người bệnh.
- Che miệng và mũi khi ho, tăng cường vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng.
- Vệ sinh và thông khí nơi ở, lớp học, phòng làm việc; lau chùi bề mặt, vật dụng bằng hóa chất sát khuẩn thông thường.
- Tự theo dõi sức khỏe hằng ngày, nếu có biểu hiện sốt, ho, đau họng… cần thông báo cho trường học, cơ quan… nơi đang học tập, công tác và cơ sở y tế địa phương.
- Trẻ nhỏ, phụ nữ đang mang thai cần tránh tiếp xúc người nghi ngờ mắc bệnh.
- Tự cách ly, đeo khẩu trang, không tiếp xúc với trẻ nhỏ nếu người nhà/người chăm sóc được xác định mắc cúm.
Trẻ từ trên 6 tháng tuổi cần được tiêm phòng cúm đúng lịch để tạo miễn dịch phòng ngừa bệnh
Hiện Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC có đầy đủ các loại vắc xin cúm Tứ giá thế hệ mới cho trẻ em từ 6 tháng tuổi và người lớn. Vắc xin cúm Tứ giá là vắc xin cung cấp khả năng phòng ngừa đầy đủ cả 4 chủng virus cúm nguy hiểm và lưu hành phổ biến hàng đầu hiện nay, bao gồm 2 chủng cúm A (A/H1N1 & A/H3N2) và 2 chủng chủng B (B/Yamagata & B/Victoria). Vắc xin cúm tứ giá được chỉ định chủng ngừa cho trẻ từ 6 tháng tuổi gồm vắc xin phân mảnh và vắc xin tiểu đơn vị. Trong đó, vắc xin phân mảnh chứa các mảnh virus sau phân cắt, còn vắc xin tiểu đơn vị chỉ chứa kháng nguyên bề mặt virus với tính sinh miễn dịch tốt và ít gây phản ứng phụ sau tiêm vì vậy đặc biệt phù hợp với trẻ nhỏ. Để được tư vấn các thông tin xoay quanh vắc xin cúm cho trẻ em và người lớn, đặt mua vắc xin, Quý khách vui lòng liên hệ VNVC theo thông tin sau:- Hotline: 028 7102 6595;
- Fanpage: VNVC – Trung tâm Tiêm chủng Trẻ em và Người lớn;
- Tra cứu trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất tại đây;
- Để đặt mua vắc xin và tham khảo các sản phẩm vắc xin, Quý khách vui lòng truy cập: vax.vnvc.vn.
- Xem thêm những thông tin tiêm chủng hữu ích từ kênh Tik Tok Bác sĩ Tiêm chủng VNVC.
- IOS (iPhone, iPad…): https://bit.ly/VNVC_APPSTORE
- Android (Oppo, Samsung, Sony…): https://bit.ly/VNVC_GGPLAY
