Nhiều bố mẹ vẫn cho rằng cúm là bệnh “xoàng”, chỉ gây hắt hơi, sổ mũi, sốt nhẹ và tự khỏi mà không phải điều trị. Thực tế, cúm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi nặng, phù não, suy đa cơ quan..., thậm chí là tử vong, đặc biệt nguy hiểm ở trẻ dưới 2 tuổi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, mỗi năm có khoảng 7.000 - 26.000 trẻ em dưới 5 tuổi nhập viện vì nhiễm cúm nặng. CDC cho biết, tiêm vắc xin cúm chính là biện pháp phòng ngừa an toàn và hiệu quả nhất, được chứng minh có khả năng giảm 40 - 60% nguy cơ nhập viện do cúm, chỉ định chủng ngừa cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn.
Chuyên gia khuyến cáo, trẻ từ 6 tháng tuổi cần tiêm vắc xin cúm vì nhiều lý do quan trọng liên quan đến sức khỏe và sự phát triển an toàn của trẻ. Dưới đây là các lý do tại sao việc tiêm vắc xin cúm cho trẻ em ở độ tuổi này lại cần thiết và mang lại lợi ích lớn.
1. Hệ miễn dịch của trẻ giảm dần sau 6 tháng
Từ 6 tháng, hệ miễn dịch của trẻ suy yếu dần do lượng kháng thể nhận được thụ động từ mẹ trong thai kỳ và giai đoạn sơ sinh suy giảm, đòi hỏi trẻ phải sớm hình thành miễn dịch tự thân với các mầm bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt là cúm.
Hệ miễn dịch là mạng lưới phức tạp gồm các cơ quan, tế bào và protein có chức năng chống lại nhiễm trùng khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể như virus, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng và các kháng nguyên lạ khác.
Giai đoạn trong bụng mẹ và cho con bú đóng vai trò cơ bản trong việc hình thành hệ thống miễn dịch của trẻ sơ sinh hay tuyến phòng thủ đầu tiên. Khi còn trong bụng mẹ, hệ miễn dịch của thai nhi sẽ được củng cố thông qua việc truyền kháng thể thụ động từ mẹ qua hàng rào nhau thai. Cho đến khi chào đời, trẻ sẽ tiếp tục được bảo vệ bằng lượng kháng thể được truyền từ sữa mẹ.
Sữa mẹ cung cấp nguồn kháng thể dồi dào giúp bảo vệ trẻ trong những tháng đầu đời.
Tuy nhiên, trẻ sẽ phải đối mặt với một loạt nhu cầu miễn dịch phức tạp hơn rất nhiều trong những năm đầu đời vì phải tiếp xúc với vô số loại vi sinh khác nhau, gia tăng năng suất phản ứng miễn dịch với các tình trạng viêm nhiễm, cũng như cân bằng chuyển đổi từ môi trường trong tử cung sang môi trường bên ngoài. Bên cạnh đó, trí nhớ miễn dịch của trẻ thường hạn chế do hệ thống miễn dịch chưa hoàn thiện, đi kèm với lượng kháng thể truyền từ mẹ ngày càng giảm dần, làm tăng nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Theo kết quả nghiên cứu, kháng thể của mẹ truyền qua trẻ sẽ giảm dần trong khoảng thời gian 6 - 12 tháng. Lúc này, hệ miễn dịch của trẻ chưa thể tự tạo ra đủ lượng kháng thể để bảo vệ bản thân như người lớn, dẫn đến thiếu kháng thể trong một thời gian dài, tạo ra “khoảng trống miễn dịch”, khiến trẻ trở nên rất nhạy cảm trước các tác nhân gây bệnh.
Đặc biệt, trẻ sơ sinh có nguy cơ cao mắc cúm và tiến triển nặng, khả năng nhập viện và nguy cơ tử vong cao hơn so với mọi nhóm tuổi khác. Tại Hoa Kỳ, một cuộc khảo sát đã ước tính tỷ lệ nhập viện do cúm đối với trẻ nhũ nhi dưới 6 tháng tuổi dao động 1,8 - 7,2/1000 trẻ, cao gấp nhiều lần so với nhóm trẻ khác.
2. Nguy cơ khi mẹ bầu không tiêm chủng vắc xin cúm trong thai kỳ
Cúm có tỷ lệ biến chứng nặng, phải nhập viện, gây ra nhiều di chứng kéo dài và thậm chí tử vong cao ở phụ nữ mang thai. Theo dữ liệu từ CDC, gần 50% ca nhập viện liên quan đến cúm mùa năm 2022 ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ được báo cáo là phụ nữ đang mang thai, trong đó phần lớn không được tiêm chủng vắc xin cúm đầy đủ. Điều này khiến cả bản thân người mẹ lẫn thai nhi không được bảo vệ khỏi bệnh cúm.
Khi mang thai, hệ thống miễn dịch của cơ thể nữ giới sẽ bị ức chế một cách tự nhiên, dẫn đến miễn dịch suy giảm đáng kể, kết hợp với những biến đổi lớn về nội tiết tố, tăng nguy cơ nhiễm virus cúm ở phụ nữ mang thai, đặc biệt là những đối tượng không được tiêm chủng đầy đủ. Nhiễm cúm trong thai kỳ không chỉ đe dọa đến sức khỏe mẹ bầu, tăng nguy cơ nhập viện và tử vong mà còn ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng đến thai nhi như nguy cơ sinh non, trẻ sinh ra nhẹ cân, suy thai hay thai chết lưu…
Bên cạnh đó, trường hợp mẹ không tiêm phòng cúm trong thai kỳ, cơ thể không có đủ lượng kháng thể phòng bệnh cúm nên sẽ không thể truyền qua cho thai nhi, do đó trẻ sẽ không nhận được miễn dịch thụ động từ mẹ. Điều này, làm tăng nguy cơ trẻ bị cúm trong 6 tháng đầu đời vì chưa đủ tuổi để tiêm vắc xin cúm củng cố miễn dịch.
Trẻ sơ sinh là nhóm tuổi có nguy cơ cao mắc cúm và có thể gặp phải các biến chứng nặng, nhưng chỉ đến khi đủ 6 tháng tuổi, các bé mới có thể được tiêm phòng cúm trực tiếp. Vì lý do này, việc tiêm vắc xin cúm cho phụ nữ chuẩn bị mang thai và trong giai đoạn mang thai là cực kỳ quan trọng. Khi người mẹ được tiêm vắc xin cúm, cơ thể mẹ sẽ sản sinh ra các kháng thể, có thể truyền qua nhau thai và chống lại virus cúm, cung cấp một lớp bảo vệ quan trọng cho em bé trong những tháng đầu đời.
Do đó, tiêm vắc xin cúm trong thai kỳ rất quan trọng, không chỉ bảo vệ phụ nữ mang thai khỏi bệnh cúm và các gánh nặng bệnh tật nghiêm trọng mà còn giúp bảo vệ trẻ trong suốt thai kỳ và trong những năm tháng đầu đời. Theo các nghiên cứu, tiêm phòng cúm trong thai kỳ có thể giảm 51% nguy cơ thai chết lưu, giảm 25% tỷ lệ sinh non và đặc biệt giảm tới 72% nguy cơ trẻ nhũ nhi (dưới 6 tháng tuổi) phải nhập viện do cúm. Một nghiên cứu khác ở Bangladesh cũng chỉ ra rằng, tiêm phòng cúm theo mùa cho phụ nữ mang thai có thể làm giảm đáng kể bệnh đường hô hấp kèm theo sốt ở cả phụ nữ và trẻ sơ sinh, đồng thời giảm 64% trường hợp mắc cúm ở trẻ sơ sinh.
Tiêm vắc xin cúm trong thai kỳ không chỉ phòng bệnh cho mẹ mà còn bảo vệ trẻ trong những năm tháng đầu đời.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêm vắc xin cúm ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ đều an toàn cho mẹ bầu. Các chuyên gia khuyến khích tất cả phụ nữ mang thai nên tiêm vắc xin cúm ở tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba để mang lại hiệu quả tốt nhất.
Những lợi ích này của việc tiêm phòng cúm không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro sức khỏe cho bà bầu mà còn xây dựng nền tảng sức khỏe bền vững cho đứa trẻ, từ khi còn trong bụng mẹ tới những tháng đầu chào đời. Trong bối cảnh mùa cúm luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, việc tiêm vắc xin phòng cúm trở thành một quyết định thông minh và cần thiết đối với mỗi bà mẹ tương lai.
Bên cạnh đó, lượng kháng thể được truyền từ mẹ sẽ giảm trong sau 6 tháng đầu, chính vì vậy, cần “tiếp sức” cho hệ miễn dịch của trẻ bằng việc tiêm vắc xin cúm để phòng ngừa nguy cơ nhiễm cúm và biến chứng nguy hiểm do cúm.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên cần tiêm đầy đủ 2 mũi vắc xin cúm, cách nhau ít nhất 4 tuần và tiêm nhắc lại hàng năm (cách tối thiểu 12 tháng so với mũi tiêm trước).
3. Củng cố miễn dịch cộng đồng
Tiêm vắc xin cúm cho trẻ từ 6 tháng không chỉ bảo vệ trẻ khỏi bệnh tật mà còn góp phần tạo nên "miễn dịch cộng đồng". Khi một lượng lớn dân số được tiêm vắc xin, khả năng lây lan của virus trong cộng đồng giảm đi đáng kể, từ đó bảo vệ cả những người không thể tiêm ngừa do các lý do y tế. Điều này đặc biệt quan trọng đối với trẻ nhỏ, những người có hệ miễn dịch yếu hoặc những người phải tránh dùng vắc xin do các bệnh lý nền.
Việc tiêm vắc xin cúm cho trẻ cũng giúp bảo vệ những người xung quanh trẻ, bao gồm cha mẹ, ông bà và những người chăm sóc khác, tránh khỏi sự lây bệnh từ trẻ em, là nhóm có mức độ tiếp xúc cao với virus do môi trường học đường và các hoạt động xã hội khác.
4. Vắc xin cúm an toàn và hiệu quả cho trẻ từ 6 tháng
Vắc xin cúm đã được nghiên cứu và chứng minh là an toàn và hiệu quả cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên. Các phản ứng phụ sau tiêm thường nhẹ và tạm thời, chẳng hạn như đau tại chỗ tiêm hoặc sốt nhẹ. So với những lợi ích mà vắc xin mang lại, các rủi ro này thường không đáng kể. Sự phát triển liên tục của các công nghệ sản xuất vắc xin cũng đảm bảo rằng mỗi năm các loại vắc xin cúm mùa được cập nhật để phù hợp với các chủng virus lưu hành mới nhất, đảm bảo tính hiệu quả tối đa.
5. Các loại vắc xin cúm cho trẻ em
Hiện, Việt Nam đang lưu hành rộng rãi 2 loại vắc xin cúm tứ giá thế hệ mới có thể tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi gồm: Vắc xin bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) và vắc xin bất hoạt dạng mảnh (split), được chứng minh an toàn và mang lại hiệu quả phòng bệnh cao cho trẻ. Chi tiết 2 loại vắc xin cúm cho trẻ nhỏ và trẻ lớn như sau:
Vắc xin cúm bất hoạt tiểu đơn vị (subunit)
Vắc xin cúm bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) chứa kháng nguyên của 4 loại virus cúm đang lưu hành bao gồm hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata, Victoria). Đây là loại vắc xin chỉ chứa kháng nguyên bề mặt với độ tinh khiết cao cùng khả năng dung nạp tốt, phản ứng sau tiêm cũng ít hơn so với các dạng vắc xin khác, giúp trẻ ít quấy khóc và bố mẹ an tâm hơn khi đưa trẻ đi chích ngừa. Vắc xin cúm bất hoạt tiểu đơn vị cũng mang lại hiệu quả phòng bệnh cao và tính sinh miễn dịch bền vững với các chủng cúm lưu hành trong suốt mùa cúm tương ứng, giúp giảm 40 - 60% tỷ lệ mắc bệnh, giảm 74% nguy cơ nhập viện và 80% nguy cơ tử vong liên quan đến cúm.
Vắc xin cúm bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) được chỉ định cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên với lịch tiêm như sau:
Trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa từng tiêm vắc xin cúm:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
- Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 4 tuần và tiêm nhắc hàng năm.
Trẻ từ 9 tuổi trở lên chưa từng tiêm vắc xin cúm
- Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hằng năm.
Vắc xin cúm bất hoạt dạng mảnh (split)
Vắc xin cúm bất hoạt dạng mảnh (split) là loại vắc xin có chứa các mảnh vỡ của virus cúm, chứa kháng nguyên bề mặt tinh chế của 4 chủng virus cúm đang lưu hành, bao gồm hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata, Victoria).
Vắc xin cúm bất hoạt dạng mảnh (split) được chỉ định chủng ngừa cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên với lịch tiêm như sau:
Trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa từng tiêm vắc xin cúm:
- Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
- Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 4 tuần và tiêm nhắc hàng năm.
Từ 9 tuổi trở lên chưa từng tiêm vắc xin cúm:
- Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hằng năm.
Trẻ từ 6 tháng tuổi cần tiêm đủ mũi vắc xin cúm để phòng bệnh hiệu quả.
4. Tiêm vắc xin cúm cho trẻ ở đâu?
Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC là đơn vị tiêm chủng dịch vụ An toàn – Uy tín – Chất lượng cho trẻ em và người lớn với hàng hàng trăm trung tâm tiêm chủng cao cấp trên khắp cả nước, là địa điểm tiêm vắc xin cúm được ưu tiên, tin tưởng hàng đầu của hàng triệu gia đình Việt Nam. VNVC luôn đảm bảo vắc xin được nhập khẩu chính hãng, trực tiếp từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới, bảo quan an toàn trong hệ thống dây chuyền lạnh (Cold Chain) cùng hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế ở nhiệt độ tiêu chuẩn 2 - 8 độ C theo đúng yêu cầu của nhà sản xuất.
Bên cạnh đó, VNVC sở hữu đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng viên chuyên môn cao, tay nghề giỏi, 100% được đào tạo bài bản về kiến thức vắc xin, kỹ thuật tiêm phòng, có chứng chỉ an toàn tiêm chủng đầy đủ. Trước khi tiêm, tất cả Khách hàng sẽ được bác sĩ khám sức khỏe sàng lọc miễn phí, nhằm đánh giá thể trạng tổng quan và khai thác tiền sử bệnh lý cụ thể để chỉ định tiêm chủng chính xác và và phù hợp với nhu cầu riêng biệt của mỗi Khách hàng. Tại mỗi phòng tiêm, điều dưỡng sẽ đối chiếu kỹ lưỡng thông tin về vắc xin nhằm đảm bảo Khách hàng được tiêm đúng loại, đúng liều và đúng đường tiêm. Sau khi tiêm phòng, Khách hàng sẽ được theo dõi tại trung tâm ít nhất 30 phút và được hướng dẫn chi tiết để tiếp tục theo dõi phản ứng tại nhà trong 24 - 48 giờ tiếp theo.
VNVC sở hữu hệ thống kho lạnh quy mô lớn, hiệu đại, đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế.
100% Khách hàng đến tiêm tại VNVC đều được miễn phí khám sàng lọc kỹ lưỡng, tận tâm.
Ngoài ra, VNVC còn đầu tư mạnh vào cơ sở vật chất khang trang, thiết bị y tế hiện đại, đầy đủ các phòng chức năng bao gồm phòng khám, phòng tiêm, phòng xử trí sau tiêm, cùng các khu vực tiện ích như khu vui chơi, khu vực thay bỉm/ tã,.. cùng các tiện ích miễn phí khác như wifi tốc độ cao, trạm sạc thiết bị di động, miễn phí bỉm/tã, nước lọc...
Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:
|
Tóm lại, tiêm vắc xin cúm cho trẻ từ 6 tháng tuổi không chỉ là giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân của trẻ mà còn là trách nhiệm đối với cộng đồng, giúp ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh và bảo vệ những người dễ bị tổn thương nhất. Chính vì thế, khi trẻ đạt 6 tháng tuổi, phụ huynh cần chủ động cho con tiêm vắc xin cúm để củng cố miễn dịch sau khi lượng kháng thể được truyền từ mẹ giảm dần, giúp ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh, hạn chế tỷ lệ nhập viện cũng như gây ra các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Đồng thời, phụ nữ chuẩn bị và đang mang thai cũng cần tiêm cúm theo khuyến cáo của bác sĩ và chuyên gia y tế nhằm bảo vệ sức khỏe bản thân và thai nhi khỏi cúm trong suốt thai kỳ, đặc biệt bảo vệ trẻ trong suốt những tháng đầu đời khi chưa đủ tuổi tiêm vắc xin.
