Thời điểm tiêm cúm thích hợp cho trẻ

Mỗi năm có khoảng 28.000 - 111.500 trẻ em tử vong có liên quan đến cúm mùa. Trẻ dưới 14 tuổi khi mắc cúm sẽ tăng gấp 8 lần nguy cơ viêm phổi. Bệnh cúm có thể dẫn đến những biến chứng như viêm phổi, viêm phế quản, suy hô hấp, nhiễm trùng xoang và nhiễm trùng tai..., khiến các vấn đề sức khỏe mạn tính trở nên tồi tệ hơn. Chuyên gia khuyến cáo, trẻ em từ 6 tháng tuổi và người lớn cần chủ động tiêm ngừa vắc xin cúm nhằm phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm, mắc bệnh và gánh chịu các gánh nặng bệnh tật do cúm gây ra. Vậy lịch tiêm cúm cụ thể như nào? Đâu là thời điểm thích hợp nhất để tiêm chủng cho trẻ?

Chuyên gia từ Hệ thống tiêm chủng VNVC sẽ giải đáp trong bài viết dưới đây! 

Nên tiêm cúm cho trẻ khi nào?

Với khí hậu nóng ẩm đặc trưng của Việt Nam, dịch cúm mùa trở thành một mối lo ngại y tế công cộng, với khả năng phát triển mạnh và lây lan nhanh chóng. Khí hậu thuận lợi, cộng thêm các yếu tố xã hội như mật độ dân số cao và thói quen sinh hoạt gần gũi, đã tạo điều kiện cho virus cúm dễ dàng xâm nhập và gây bệnh. Đặc biệt, các tháng 3, 4 và 10 hàng năm đã được xác định là thời điểm cao điểm của dịch cúm, chủ yếu do sự thay đổi thời tiết, sự chuyển mùa và các yếu tố như độ ẩm và nhiệt độ tăng lên, tất cả đều góp phần vào sự gia tăng lây nhiễm. Nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, bệnh có thể gây ra các đợt dịch lớn, đưa đến tình trạng quá tải cho hệ thống y tế.

Điều này đặc biệt đáng lo ngại trong bối cảnh cúm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở những nhóm có nguy cơ cao như trẻ em, người già và những người mắc các bệnh mạn tính.

Một trong những giải pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa cúm mùa là tiêm vắc xin. Các chuyên gia y tế khuyến nghị nên tiêm vắc xin phòng cúm ít nhất từ 2 tuần đến 1 tháng trước khi mùa bệnh bùng phát. Việc tiêm sớm này cho phép cơ thể sản xuất đủ kháng thể để chống lại virus cúm, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và ngăn chặn sự lây lan của dịch.

tim-cum-cho-tre Tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ cá nhân mà còn góp phần quan trọng trong việc kiểm soát dịch cúm, bảo đảm an toàn cho cộng đồng trong mùa bệnh.

Bên cạnh đó, các chuyên gia nhấn mạnh, vắc xin tốt nhất là vắc xin được tiêm sớm nhất trong độ tuổi được khuyến cáo tiêm ngừa. Chính vì thế, tất cả trẻ em và người lớn trong độ tuổi được chỉ định tiêm phòng cúm (từ 6 tháng tuổi trở lên) cần tiêm vắc xin cúm ngay, tiêm càng sớm càng tốt khi vắc xin có sẵn, không nhất thiết phải đợi đến mùa cúm mới tiêm. 

Ngoài ra, các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, người dân cần chủ động tiêm ngừa cúm vào những thời điểm nhạy cảm về bệnh tật. Ví dụ, thời điểm các dịch bệnh đường hô hấp gia tăng và gây hoang mang trong cộng đồng. Việc tiêm ngừa cúm lúc này mang lại hiệu quả phòng bệnh đặc hiệu với cúm, nhờ đó giảm nguy cơ đồng nhiễm, bội nhiễm và các biến chứng hô hấp nguy hiểm do cúm gây ra.

Tiêm phòng cúm mang lại nhiều lợi ích to lớn, giúp cơ thể trẻ đề kháng với bệnh cúm, ngăn ngừa nguy cơ nhập viện liên quan đến cúm, giảm nguy cơ tử vong. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, trong giai đoạn 2017 - 2018, tiêm phòng cúm đã ngăn ngừa khoảng 6,2 triệu lượt bệnh nhân cúm, 3,2 triệu lượt khám bệnh liên quan đến cúm, 91.000 ca nhập viện và 5.700 ca tử vong liên quan đến cúm. 

Nguy cơ sức khỏe trẻ gặp phải nếu không tiêm vắc xin cúm đúng lịch và tiêm nhắc hàng năm?

Việc không tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch tiêm chủng cho trẻ em tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng, gây ra những hậu quả lâu dài khó lường. Hệ miễn dịch của trẻ nhỏ vẫn đang trong giai đoạn phát triển, chưa đủ mạnh để chống lại nhiều loại vi khuẩn và virus gây bệnh. Khi mắc bệnh, trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi dễ tiến triển nặng, nguy cơ rất cao biến chứng do đường hô hấp ngắn và hẹp hơn so với người lớn, dẫn đến dễ bị viêm nhiễm nặng nề hơn khi mắc cúm. Nhóm trẻ mắc các bệnh lý mạn tính cũng có nguy cơ cao mắc cúm khi không tiêm vắc xin hoặc không tiêm nhắc theo đúng lịch khuyến cáo, như trẻ bị mắc các bệnh lý về hô hấp như hen suyễn hay các bệnh phổi mạn tính khác. Khi hệ hô hấp vốn đã bị tổn thương, việc bị cúm có thể dẫn tới những biến chứng nặng như viêm phổi.

Do đó, việc bỏ sót các mũi tiêm hoặc tiêm không đúng lịch sẽ khiến trẻ dễ bị lây nhiễm virus cúm và mắc bệnh, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như: các rối loạn liên quan tới hệ thần kinh, chẳng hạn như bại não, động kinh, đột quỵ hay thiểu năng trí tuệ, cũng làm tăng nguy cơ biến chứng cúm. Nguyên nhân của hiện tượng này có thể do sự khó khăn trong việc xử lý các triệu chứng cúm, cũng như khả năng hợp tác điều trị của trẻ bị hạn chế. Bên cạnh đó, cúm cũng có thể thúc đẩy bệnh tim mạn tính ở trẻ, chẳng hạn như bệnh tim bẩm sinh, suy tim sung huyết, cũng có thể làm tình trạng nhiễm cúm trở nên trầm trọng hơn. Đây là do việc bơm máu và cung cấp oxy cho cơ thể không hiệu quả, làm suy giảm sức đề kháng của trẻ đối với các nhiễm trùng.

Thêm vào đó, các rối loạn chức năng thận, gan hay các rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường cũng góp phần làm tăng mức độ nguy hiểm của cúm. Các cơ quan chức năng bị suy yếu dẫn tới việc xử lý các chất độc và duy trì cân bằng nội môi bị ảnh hưởng.

Trẻ em có hệ miễn dịch suy yếu, dù do bệnh lý bẩm sinh hay các bệnh lý mắc phải, đều dễ dàng hơn trong việc nhiễm và để lại các di chứng do cúm. Các trẻ béo phì mức độ nặng cũng nằm trong nhóm nguy cơ cao, do đôi khi béo phì có liên quan đến sự suy yếu của hệ miễn dịch cũng như khả năng đáp ứng viêm kém của cơ thể.

Như trường hợp bé gái 3 tuổi, chưa tiêm vắc xin, bị viêm phổi nặng do cúm, suy hô hấp nguy kịch phải can thiệp ECMO để giành lại sự sống. Cụ thể, vào ngày 13/6/2024, bệnh nhi nhập viện trong tình trạng sốt cao liên tục, ho nhiều, khó thở, vào viện cấp cứu đã suy hô hấp, phải đặt nội khí quản, thở máy. Dù được bác sĩ điều trị bằng thuốc an thần giãn cơ, thở máy thông số cao, dùng kháng sinh phổ rộng... nhưng tình trạng của bé vẫn diễn tiến nặng. 

Sau hội chẩn, bác sĩ quyết định can thiệp bằng ECMO (oxy hóa qua màng ngoài cơ thể). Sau gần 3 tuần điều trị, sức khỏe bé cải thiện, cai được ECMO và máy thở. Gia đình bé cho biết, bé vẫn chưa tiêm vắc xin cúm, không nghĩ chỉ mắc cúm thôi mà bệnh lại nặng đến vậy. Gia đình của bé có hoàn cảnh khó khăn, chi phí điều trị bằng can thiệp kỹ thuật cao vượt ngoài khả năng chi trả. May mắn thay, gia đình nhận được sự giúp đỡ từ các nhà hảo tâm nên bé mới có thể qua khỏi. 

Bệnh cúm có thể dẫn đến những biến chứng như viêm phổi, viêm phế quản, suy hô hấp, nhiễm trùng xoang và nhiễm trùng tai..., khiến các vấn đề sức khỏe mạn tính trở nên tồi tệ hơn.

Qua đó, có thể thấy, chi phí tiêm phòng cúm không hề mắc chút nào nếu so sánh với chi phí điều trị, cùng những thiệt hại nặng nề không thể đong đếm cho sức khỏe bệnh nhân nếu không may bệnh trở nặng. Theo thống kê của trang thông tin Tiêm chủng cho gia đình bạn (VYF), với 1 đô la (khoảng 24.000 đồng) sử dụng để tiêm chủng cho trẻ em, nước Mỹ tiết kiệm được 10,90 đô la (khoảng 261.600 đồng). Theo công bố từ Quỹ Nhi đồng của Liên hợp quốc (UNICEF) Việt Nam, tiêm chủng vắc xin là hoạt động đầu tư tài chính khôn ngoan – với mỗi 1 đô la (khoảng 24.000 đồng) đầu tư vào tiêm chủng giúp tiết kiệm 26 đô la (khoảng đồng) chi phí chăm sóc y tế đồng thời tăng năng suất kinh tế. 

Các loại vắc xin cúm cho trẻ?

Vắc xin cúm an toàn và hiệu quả, khả năng bảo vệ đến 90%. Ở trẻ em, vắc xin giảm 74% nguy cơ nhập viện và chăm sóc đặt biệt, giảm nguy cơ tử vong đến 31%.Tại Việt Nam, hiện có 2 loại vắc xin cúm Tứ giá có thể tiêm cho trẻ em bao gồm: vắc xin bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) và vắc xin bất hoạt dạng mảnh (split). 

Vắc xin bất hoạt tiểu đơn vị (subunit)

Vắc xin bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) có khả năng phòng ngừa 4 chủng virus cúm, bao gồm: hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata, Victoria) gây ra. Vắc xin chỉ chứa kháng nguyên bề mặt, độ tinh khiết cao, khả năng dung nạp tốt và phản ứng sau tiêm ít hơn so với các dạng vắc xin khác, có thể giúp trẻ ít quấy khóc và bố mẹ an tâm hơn khi đưa trẻ đi chích ngừa. 

Vắc xin bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) mang lại hiệu lực cao và tính sinh miễn dịch tốt, đã được chứng minh qua nhiều thử nghiệm lâm sàng. Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tháng tuổi, đây là thời điểm mà lượng kháng thể thụ động được truyền từ mẹ sang con trong thời kỳ thai nghén bắt đầu suy giảm đáng kể, khiến cho hệ miễn dịch của trẻ dễ bị tổn thương trước các bệnh truyền nhiễm. Lịch tiêm vắc xin cúm bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) cụ thể như sau:

Trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa tiêm cúm có lịch tiêm 2 mũi:

  •  Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
  •  Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 4 tuần và tiêm nhắc hàng năm.

Từ 9 tuổi trở lên:

  • Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hằng năm.

Vắc xin bất hoạt dạng mảnh (split)

Vắc xin bất hoạt dạng mảnh (split) có chứa các mảnh vỡ của virus cúm, bao gồm tất cả các protein của virus và các kháng nguyên bề mặt. Vắc xin có khả năng phòng hai chủng cúm A (H1N1, H3N2) và hai chủng cúm B (Yamagata, Victoria); được chỉ định cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên và người lớn với lịch tiêm như sau:

Trẻ từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi chưa tiêm cúm:

  •  Mũi 1: lần tiêm đầu tiên.
  •  Mũi 2: cách mũi 1 ít nhất 4 tuần và tiêm nhắc hàng năm.

Từ 9 tuổi trở lên: 

  • Lịch tiêm 01 mũi duy nhất và nhắc lại hằng năm.

Tiêm vắc xin cúm cho trẻ ở đâu?

Các loại vắc xin phòng cúm cho trẻ em từ 6 tháng và người lớn, bao gồm vắc xin bất hoạt tiểu đơn vị (subunit) và vắc xin cúm bất hoạt dạng mảnh hiện đang có đầy đủ, số lượng lớn tại hàng trăm trung tâm tiêm chủng VNVC trên toàn quốc. 100% vắc xin tại VNVC được nhập khẩu trực tiếp, chính hãng từ các hãng vắc xin và tập đoàn dược phẩm uy tín hàng đầu trên toàn cầu.

Toàn bộ vắc xin được bảo quản trong hệ thống dây chuyển lạnh (Cold Chain) hiện đại, gồm: hệ thống kho lạnh GSP theo tiêu chuẩn quốc tế tại mỗi trung tâm, hệ thống xe lạnh chuyên dụng vận hành toàn quốc vận chuyển vắc xin an toàn đạt chuẩn từ điểm lưu kho đến điểm sử dụng cùng hệ thống tủ bảo quản vắc xin chuyên dụng tại mỗi phòng tiêm, đảm bảo bảo quản vắc xin luôn trong điều kiện tối ưu, cam kết về an toàn và hiệu quả cho Khách hàng.

Tại VNVC, 100% bác sĩ khám, điều dưỡng tiêm nhẹ nhàng, êm ái, quy trình tiêm chủng an toàn. Cơ sở vật chất, hạ tầng được đầu tư khang trang, hiện đại, trang thiết bị cao cấp và phục vụ nhiều dịch vụ đặc biệt như tiêm chủng VIP, tiêm chủng ưu tiên, tiêm chủng doanh nghiệp, tiêm chủng theo yêu cầu. Giá tốt, luôn bình ổn kể cả khi khan hiếm, miễn phí khám và luôn có nhiều ưu đãi. VNVC còn liên kết với Hệ sinh thái y tế sức khỏe hàng đầu tại Việt Nam: Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội và TP.HCM; Công ty Dược phẩm Eco (phân phối các sản phẩm chăm sóc sức khỏe như OTiV, Jex, Wit...)

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC có đầy đủ các loại vắc xin phòng cúm Tứ giá mới nhất cho trẻ em và người lớn, bảo quản chất lượng, tiêm chủng an toàn.

Để được tư vấn, đặt lịch tiêm vắc xin cúm, đăng ký gói vắc xin hoặc tham gia các chương trình ưu đãi, Khách hàng có thể liên hệ trực tiếp với VNVC qua:

Quý Khách hàng có thể tải VNVC Mobile App dễ dàng bằng 2 link sau:

Cúm là bệnh truyền nhiễm đường hô hấp thường gặp ở trẻ em. Trẻ càng nhỏ, nguy cơ mắc bệnh càng cao, khi mắc bệnh thường diễn tiến nặng, biến chứng và tử vong ngay cả khi đã được điều trị tích cực. Vắc xin cúm đã được chứng minh an toàn, hiệu quả phòng bệnh cao. Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên cần tiêm phòng càng sớm càng tốt và nhắc lại mỗi năm một lần để phòng những biến chủng virus cúm mới nhất.

nhận ưu đãi